Türk Ceza Hukukunda ön ödeme 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunun 75. Maddesinde düzenlenerek ilgili madde ile ön ödemenin ; şartları, hangi suçlarda uygulanacağı ve usulüne ilişkin konulara açıklık getirilmiştir.
Buna göre ÖN ÖDEME : Uzlaşma kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, yalnız adlî para cezasını gerektiren veya kanun maddesinde öngörülen hapis cezasının yukarı sınırı altı ayı aşmayan suçların failin, adlî para cezası maktu ise bu miktarı, değilse aşağı sınırını, hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için otuz Türk Lirası üzerinden bulunacak miktarı, hapis cezası ile birlikte adlî para cezası da öngörülmüş ise, hapis cezası için hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için otuz Türk Lirası üzerinden bulunacak miktarı göre belirlenecek miktar ile adlî para cezasının aşağı sınırını, ödeyerek soruşturma veya kovuşturmanın sonuçlarından kurtulmasını sağlayan kurumdur.
TÜRK CEZA KANUNUNDA YER ALAN ÖN ÖDEMEYE TABİ SUÇLAR NELERDİR?
- Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi( TCK 98/1)
- Dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi( TCK 121)
- Karşılıksız yararlanma( TCK 163/1)
- Bilgi vermeme( TCK 166)
- Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması( TCK 171)
- Akıl hastası üzerinde bakım ve gözetim yükümlülüğünün ihlali( TCK 175)
- Hayvanın tehlike yaratılabilecek şekilde serbest bırakılması ( TCK 177)
- İşaret ve engel koymama ( TCK 178)
- Çevrenin taksirle kirletilmesi( TCK 182/1)
- Usulsüz ölü gömülmesi( TCK 196)
- Kıymetli damgada sahtecilik( TCK 199/3)
- Kamu görelisinin ticareti( TCK 259)
- Özel işaret ve kıyafetleri usulsüz kullanma ( TCK 264/1)
- Suçu bildirmeme( TCK 278/1-2)
- Ses ve görüntülerin kayda alınması ( TCK 286)
- Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs( TCK 288)
- Muhafaza görevini kötüye kullanma ( TCK 289/3)
ÖNÖDEME KAPSAMINDAKİ SUÇLARDA SÜREÇ NASIL İLERLER?
Soruşturma giderleri ile birlikte, Cumhuriyet savcılığınca yapılacak tebliğ üzerine belirtilen cezanın on gün içinde ödenmesi halinde kamu davası açılmaz.
Failin on gün içinde talep etmesi koşuluyla bu miktarın birer ay ara ile üç eşit
taksit hâlinde ödenmesine Cumhuriyet savcısı tarafından karar verilir. Taksitlerin süresinde ödenmemesi hâlinde ön ödeme hükümsüz kalır ve soruşturmaya devam edilir. Taksirli suçlar hariç olmak üzere, ön ödemeye bağlı olarak kovuşturmaya yer olmadığına veya kamu davasının düşmesine karar verildiği tarihten itibaren
beş yıl içinde ön ödemeye tabi bir suçu işleyen faile bu fıkra uyarınca teklif edilecek ön ödeme miktarı yarı oranında artırılır.
Özel kanun hükümleri gereğince işin doğrudan mahkemeye intikal etmesi halinde de fail, hakim tarafından yapılacak bildirim üzerine yukarıda belirtilen cezaya göre saptanacak miktardaki parayı yargılama giderleriyle birlikte ödediğinde kamu davası düşer.
Cumhuriyet savcılığınca madde kapsamına giren suç nedeniyle ön ödeme işlemi yapılmadan dava açılması veya dava konusu fiilin niteliğinin değişmesi suretiyle madde kapsamına giren bir suça dönüşmesi halinde de suç ön ödemeye ilişkin hükümlere tabidir.
Ayrıca, önödeme suç nedeniyle failin elinde olan malın geri alınmasını ve müsadereye ilişkin hükümleri etkilemez.
SONUÇ
Önödeme mahkemelerin iş yükünü azaltmak için kanun koyucu tarafından Hukukumuza kazandırılmış kurumdur. Önödeme emri veya önerisine itiraz edilmesi mümkün değildir. Önödeme reddedildiği veya süresinde yerine getirilmediği takdirde, soruşturma veya kovuşturmaya kaldığı yerden devam edilir. Bu gibi durumlarda herhangi bir hak kaybına uğramamanız için hukuki destek almanızı tavsiye ederiz.